....

از گلی که نچیده ام

عطری به سرانگشتم نیست

خاری در دل است.

"محمد شمس لنگرودی"

***

میوه بی مانندت

عطر توست، شکوفه نارنج!

توده یی از عطرها

که از آسمانش می چینیم.

چه مثل شبنم صبحگاهان باشی

چه شکل شاخه مرجان

میوه بی مانندت

عطر توست.

"شمس لنگرودی"

***

این موسیقی

می افتد از دهان

تو اگر نخوانی.

"شمس لنگرودی"

***

آنقدر به تو نزدیک بودم

که تو را ندیدم

در تاریکی خود، به تو لبخند می‌زنم

شکرانهٔ روزهایی

که کنار تو

راه رفته‌ام.

"شمس لنگرودی"

***

بی‌ آنکه تو را ببینم

در تو رها می‌شوم

و در کف دریا چشم می‌گشایم

رودم

و به غرق شدن در تو معتادم!

"شمس لنگرودی"

***

تو را به ترانه‌ها بخشیدم

تو را به ترانه‌ها بخشیدم

به صدای موسیقی

به سکوت شکوفه‌ها

که به میوه بدل می‌شوند

و از دستم می‌چینند

تو را به ترانه‌ها بخشیدم

با من نمان!

عمر هیچ درختی ابدی نیست

باید به جدایی از زندگی عادت کرد.

"شمس لنگرودی"

***

 

گل سرخ

گل سرخ

آتشی است

که نمی سوزاند

جز با شنیدن نام تو ...     

"شمس لنگرودی"

***

دوست دارم در این شب دلپذیر- شمس لنگرودی

دوست دارم

در این شب دلپذیر

عطر تو

چراغ بینایی من شود

و محبوبه شب راهش را گم کند

دوست دارم

شب، لرزان از حضورت

پایش بلغزد

در چاله ای از صدف که ماهش می خوانند

و خنده آفتاب دریا را روشن کند

اما نه آفتاب است و نه ماه

عصرگاهی غمگین است

و من این همه را جمع کرده ام

چون دلتنگ توام

"شمس لنگرودی"

***

جفای خلق و غم روزگار دیده منم

وزین دو، رشته ی پیوند خود بریده منم

شبم که سینه ی من پرده دار اسرار است

به انتظار تو، این خنجر سپیده! منم

ز تیغ طعنه ی دشمن دلم چو گل شد چک

کنون چو غنچه زبان در دهان کشیده منم

ز اوج چرخ ِ تمنّا چو برف با دل سرد

فرونشسته و بر خک آرمیده منم

ز من گسسته ای و همچو گِرد باد به دشت

ز تاب هجر تو پیچیده و دویده منم

ز غم گداختم و اشک گرم سردم کرد

زمن بترس که پولاد آبدیده منم

بسان سایه ز آزار مردمان، سیمین!

غمین به گوشه ی دیوارها خزیده منم

***

دلِ  آزرده چون شمع شبستان تو می سوزد

چه غم دارم؟ که این آتش به فرمان تو می سوزد

متاب امشب به بام من چنین دامن کشان ای مه!

که دارم آتشی در دل که دامان تو می سوزد

خطا از آه ِ آتشبار من بود ای امید جان!

که هر دم رشته های سست پیمان تو می سوزد

خیالش می نشیند در تو امشب ای دل ِ عاشق!

مکن این آتش افشانی، که مهمان تو می سوزد

کنارت را نمی خواهم، که مقدار تو می کاهد

کتاب عشق مایی، برگ پایان تو می سوزد

نهان در خود چه داری ای نگاه آتشین امشب؟

که پرهیز حیا را برق سوزان تو می سوزد

گریزانی ز من، چون لاله از خورشید تابستان؛

مگر از تابشم ، ای نازنین! جان تو می سوزد؟

سراب دلفریب عشق و امیدی، چه غم داری؟

که چون من تشنه کامی در بیابان تو می سوزد

چه سودی برده ای، سیمین ز شعر و سوز و ساز او؟

غزل سوزنده کمتر گو، که دیوان تو می سوزد

***

کاش من هم، همچو یاران، عشق یاری داشتم

خاطری می خواستم یا خواستاری داشتم

تا کشد زیبا رخی بر چهره ام دستی ز مهر

کاش، چون آیینه، بر صورت غباری داشتم

ای که گفتی انتظار از مرگ جانفرساتر است!

کاش جان می دادم اما انتظاری داشتم

شاخه ی عمرم نشد پر گل که چیند دوستی

لاجرم از بهر دشمن کاش خاری داشتم

خسته و آزرده ام، از خود گریزم نیست، کاش

حالت از خود گریزِ چشمه ساری داشتم

نغمه ی سر داده در کوهم، به خود برگشته ام

که به سوی غیر خود راه فراری داشتم،

محنت و رنج خزان این گونه جانفرسا نبود

گر نشاطی در دل از عیش بهاری داشتم

تکیه کردم بر محبت، همچو نیلوفر بر آب

اعتبار از پایه ی بی اعتباری داشتم

پای بند کس نبودم، پای بندم کس نبود

چون نسیم از گلشن گیتی گذاری داشتم

آه، سیمین! حاصلم زین سوختن افسرده است

همچو اخگر دولت ناپایداری داشتم!

***

ای کرده سیه چشم تو تاراج دل و جان

از فتنهٔ ترک تو جهانی شده ویران

کی با تن سهراب کند خنجر رستم

کاری که کند با دلم آن خنجر مژگان

آشفته مکن چون دل من کار جهانی

بر باد مده یعنی آن زلف پریشان

از گوی زنخدانت و چوگان سر زلف

آسیمه سرم دایم چون گوی ز چوگان

از گریهٔ من نرم نگردد دل سختت

هرگز نکند باران تاثیر به سندان

چون نقطه و چون موی شد از غم تن و جانم

در فهم میان و دهنت ای بت خندان

بر وهم میان تو نهادستی تهمت

بر هیچ دهان تو ببستستی بهتان

بر و هم کسی هیچ ندیدم که کمر بست

وز هیچ بیفشانده کسی گوهر غلطان

سروی تو و غیر از تو از آن چهرهٔ رنگین

بر سرو ندیدم که کسی بست گلستان

زلف تو کمندست و دو صد یوسف دل را

آویخته دارد ز بر چاه زنخدان

بر یاد لب لعل تو ای گفت تو لؤلؤ

تا کی همی از جزع فرو ریزم مرجان

در خوبی تو نقصان یک موی نبینم

اینست که با مهر کست روی نبینم

بی‌ روی تو در شام فراق ای بت ارمن

آهم ز فلک بگذرد و اشک ز دامن

پیش نظرم نقش جمال تو مصور

هرجا نگرم بام و در و خانه و برزن

ای فتنهٔ عالم چه بلایی تو که شهری

گشت از تو ندیم ندم و همدم شیون

از جوشن جان درگذرد تیر نگاهت

هرگه به رخ آرایی آن زلف چو جوشن

از دوستیت آنچه به من آمده هرگز

نامد به فرامرز یل ازکینهٔ بهمن

پیدا ز عذار تو بود لاله به خروار

پنهان ز بازار تو بود نقره به خرمن

از لالهٔ تو رفته مرا خاری در پا

از نقرهٔ تو مانده مرا باری بر تن

زین بار مرا کاسته چون که تن چون کوه

زان خار مرا آمده دل روزن روزن

باریک‌تر از رشتهٔ سوزن بود آن لب

سودای توام پیشه بود عشق توام فن

با اینهمه‌ام دیدن روی تو پری‌شان

با اینهمه‌ام جستن وصل تو پریون

چون می‌نگرم بستن با دست به چنبر

چون می‌شمرم سودن آبست به هاون

هیهات که از وصل تو من طرف نبندم

از دیده به رخ گر همه شنگرف ببندم

ای زلف تو پر حلقه‌تر از جوشن داود

ای روی تو تابنده‌تر از آتش نمرود

با جام و قدح زین‌ سپسم عمر شود صرف

بگزیدم چون مشرب آن لعل می‌آلود

ای سیمبر از جای فزا خیز و فروریز

در ساغر زرین یکی آن آتش بی‌دود

پیش آر می و جام به رغم غم دیرین

بی‌داروی می درد مرا نبود بهبود

ز آن می که از آن هر دل غمگین شد خرم

زآن می که از آن خاط‌ر پژمان شد خشنود

می سیرت و هنجار حکیمست و تو دانی

بیهوده حکیم این همه اصرار نفرمود

با دختر زر تا نبود کس را سودا

هیهات که برگیرد ازکار جهان سود

ز آن باده که تابنده‌تر از چهر ایازست

درده که شود عاقبت کارم محمود

مقصود من از باده تویی بو که به مستی

آورد توان بوسه زنم بر رخ مقصود

از بوسه تو با من ز چه‌رو بخل بورزی

از اشک چون من با تو نورزم بمگر جود

بردی به فسون دل زکف عشق‌پرستان

دستان تو ای بس که بگویند به دستان

ای تنگتر از سینهٔ عشاق دهانت

باریکتر از فکر خردمند میانت

همسنگ قلل شد غمم از فکر سرینت

همراز عدم شد تنم از عشق دهانت

صد خار جفا در دلم از حسرت بشکست

آن باغ که شد تعبیه بر سرو روانت

قد تو بود تیر و کمان ‌آسا ابروت

من جفته قد از حسرت آن تیر و کمانت

بگرفته سنان ترک نگاه تو مژگان

می بگذرد از جوشن جان نوک سنانت

با آنکه خورد خون جهان خاتم لعلت

در زیر نگین آمده ملک دو جهانت

دیگر به پشیزی نخرم سرو چمن را

گردد سوی ما مایل اگر سرو چمانت

حسنی نه که آن را تو دل آزار نداری

صد حیف که پروای دل‌ زار نداری

بالای تو سروست نه یک باغ نهالست

ابروی تو طاقست نه یک جفت هلالست

زلف تو شبست آن نه شبستان فراقست

روی تو گلست آن نه گلستان وصالست

یک زوج غزالست دو چشم تو نه حاشا

یک زوج کدامست که یک فوج غزالست

آن خلعت دیباست نه بل طلعت زیباست

آن دام خیالست نه بل دانهٔ خالست

مویست میان تو نه مو محض گمانست

هیچست دهان تو بلی صرف خیالست

گلگونه نخواهد رخ گلگون تو زنهار

گلگونه روا نیست برآن گونه که آلست

رخسار تو تشنه است به دل بردن ما نه

دلهاست بر او تشنه که او آب زلالست

حسن تو به سرحد کمالست نه حاشا

گامی دو سه بالا ترگ از حد کمالست

سرخط جداییست خط سبز تو زنهار

سرخط خداییست که این حد جمالست

گویی که‌ خوری باده بلی این چه حدیثست

پرسی که دهم بوسه نعم این چه سوالست

تا روی تو پیرامن موی تو ندیدم

اقرار نکردم که ملک را پر و بالست

غمگین مشو ار وصف جمال تو نکردم

کز وصف تو میر جهان ناطقه لالست

میری که بود حافظ زندان سکندر

وز حکم مَلک مُلک سلیمانش مسخر

روی تو بهارست نگارا نه بهشتست

همشیرهٔ حورست نه فرزند فرشته است

در طینت تو کرده خدا دل عوض گل

وانگه به دل آب به مهتاب سرشته اس

زلف تو عبیرست نه عودست نه دودست

جعد تو کمندست نه‌بندست نه‌رشته است

روی تو رسیدست به سرحد نکویی

نی نی که‌از آن‌حد قدمی چندگذشته است

بیناست خرد لیکن در عشق توکورست

زیباست بهشت اما با حس‌ تو زشتست

زلفین توگر تیره نماید عجبی نیست

کز تابش‌ خورشید جمال تو برشته است

باید که ز خط حسن تو بیرون ننهد پای

من‌ خوانده‌ام آن‌ خط که به ‌روی تو نوشته است

در عهد تو خورشید کس از سایه نداند

کاو نیز شب و روز به ‌دنبال تو گشته است

در بزم تو ره ‌نیست ز بس خسته که بستست

در کوی تو جانیست ز بس کشته که پشته است

گویی که خدا چون دل بدخواه خداوند

در طینت تو تخم وفا هیچ نکشته است

آن کس که به دل مهر خداوند ندارد

بالله که علاجی به جز از بند ندارد

برشد سپیده‌دم چو ازین دشت لاجورد

مانندگردباد یکی طشت گردگرد

مانند عنکبوتی زرّین که بر تند

برگنبدی بنفش همه تارهای زرد

یا نقشبندی از زر محلول برکشد

جنبنده خار پشتی بر لوح لاجورد

برجستم و دوگانه کردم یگانه را

با آنکه جفت نیست سزاوار ذات فرد

می ‌خواستم ز ساقی زد بانگ کای حکیم

در روز آفتاب ننوشد شراب مرد

گفتم تو آفتابی و هرجا تو با منی

روزست پس نباید اصلاً شراب خورد

گفتا گلی بباید و ابری به روز می

گفنم سرشک بنده سحاب و رخ تو ورد

خندید نرم نرمک و گفتا به زیر لب

کاین رند پارسی را نتوان مجاب کرد

القصه‌همچو لعل خودا-‌ن طفل خردسال

آورد لاله رنگ میی پیر و سالخورد

بنشست و داد و خوردم و بهرکنار و بوس

با آن صنم فتادم درکشتی و نبرد

من می‌ربودم از لب او بوسهای گرم

او می کشید در رخ من آههای سرد

میر‌‌فت و همچو مینا مستانه می‌‌گریست

چون جام باده با دل یرخون ز روی درد

کای عضو عضو پیکرت از فرق تا قدم

بگشوده چشم شهوت چون کعبتین نرد

تاکی هوای عشرت مدح ملک سرای

پیری بساط صحبت اطفال در نورد

برخیز و مدحتی به سزا گوی شاه را

تا آوری به وجد و طرب مهر و ماه را

تاکی غم بهار و غم دی خوریم ما

یک چند جای غم به اگر می خوریم ما

نز تخمهٔ بهار و نه از دودهٔ دییم

از چه غم بهار و غم دی خوریم ما

دانیم رفته ناید وز سادگی هنوز

هرچیز می‌رود غمش از پی خوریم ما

در پای خم بیا بنشانیم گلرخی

کاو هی پیاله پر کند و هی خوریم ما

بوسیم پستهٔ لب و بادام چشم او

تا نقل و می زچشم و لب وی خوریم ما

رنجیده شیخ ازینکه نهان باده می‌خوریم

رنجش چرا به بانگ دف و نی خوریم ما

گویند عمر طی شود از می حذر کنید

از وجد آنکه عمر شود طی خوریم ما

می چونکه یادگار جم وکی بود بیار

جامی که تا به یاد جم و کی خوریم ما

درکام بر نفس ره آمد شدن نماند

از بس که جام باده پیاپی خوریم ما

ساغر هنوز بر لب ما هم ز شوق می

گوییم لحظه لحظه که می کی خوریم ما

زاینده رود آبش اگر می‌شود کمست

یک روز اگر صبوحی در جی خوریم ما

ما را خیال خدمت شه مست می کند

نه این دو من شراب که در ری خوریم ما

شاه جهان محمد شه آسمان جود

اکسیر عقل جوهر دانش جهان جود

ای زلف سنبلی تو که برگل شکفته‌ای

یا اژدری سیاه که برگنج خفته‌ای

بر شاخ گل بنفشه ندیدم که بشکفد

اینک بنفشه‌ای تو که بر گل شکفته‌ای

بر نار تفته دستهٔ سنبل کسی نکشت

یک دسته سنبلی تو که برنار تفته‌ای

بر نار کفته حقهٔ عنبر کسی نبست

یک حقه عنبری تو که بر نار کفته‌ای

دیدم ز دور در رخ تو آتشین دو شب

پنداشتم که جنگل آتش گرفته‌ای

بازی و پرده بر رخ خورشید بسته‌ای

زاغی و شاهباز به شهپر نهفته‌ای

نمرودی ازجفا نه که ریحان خط گواست

بر اینکه تو خلیلی و در نار رفته‌ای

چون دود و چون شبه سیهی و دل مرا

چون نار تفته‌ای و چو الماس سفته‌ای

چیزی ندانمت به جز از سایه بر زمین

از بهر آنکه کاسف ماه دو هفته‌ای

پر فرشته‌ای ز چه آلوده‌ای به گرد

مانا که خاک راه شهنشاه رُفته‌ای